Victor Mids Deepfake (December 2021)
Hoe gaaf is dit: samen met Fairfake.ai (onderdeel van 3DUniversum) en Victor Mids hebben we deze deepfake gemaakt ter promotie van ons boek. Tof om het concept te bedenken en met o.a. stagiair Nour Yousseff in de hoofdrol en Sezer Karaoğlu van 3DUniversum te realiseren. Dit soort samenwerkingen zijn de kers op de taart en maken mijn werk zo leuk :).
Frankwatching – Wat is echt en nep in tijden van deepfakes? (December 2021)
Dankbaar voor deze recensie @ Frankwatching:
“Ik had voordat ik Echt nep las nog niet zoveel over synthetische media gelezen, dus ik was erg benieuwd of het onderwerp eigenlijk überhaupt mijn interesse heeft. En of ik het verhaal zou kunnen volgen. Het korte antwoord is: ja, dat kon ik. En ik weet zeker dat jij dat ook kan.
Het boek schetst de voor- en nadelen van een wereld vol synthetische media, op een hele toegankelijke manier. De auteurs zetten je enorm aan het denken, maar maken niet bang. Het was voor het eerst in een lange tijd dat ik een boek zo snel heb uitgelezen en écht nieuwe inzichten heb opgedaan.
Zoek je nog een spannend kerstcadeau voor iemand? Zet dit boek dan maar op de lijst. Uitermate geschikt voor iedereen die ook maar enige interesse in technologie en de toekomst heeft.”
Lees de hele recensie @ https://www.frankwatching.com/archive/2021/12/12/synthetische-media-deepfake/
Het Parool – Opkomst van de virtuele influencer: de lijn tussen echt en nep raakt behoorlijk vervaagd (December 2021)
Gaaf om aangehaald te worden als bron in dit artikel van Het Parool. Het artikel gaat over het verschil tussen digitale influencers en influencers van vlees en bloed:
De opkomst van de virtuele influencer laat zien in hoeverre onze digitale en fysieke wereld overlappen, schrijven Menno van Doorn, Sander Duivestein en Thijs Pepping in Echt Nep. ‘Er zijn steeds meer digitale mensen die zich in de openbare ruimte bewegen en bijdragen aan het publieke debat; mensen reageren op ze alsof ze echt bestaan, omdat ze echte emoties oproepen. Dat heet een ‘parasociale relatie’: hoe vaker we een entiteit zien, hoe sterker onze relatie ermee wordt. Ondanks dat we ons realiseren dat het een eenzijdige relatie is, merken we dat we erin geloven.
Voor de jongere generaties zijn digitale beroemdheden nauwelijks minder echt dan de influencers van vlees en bloed die ze op Instagram volgen, omdat ze zijn opgegroeid in een realiteit die zowel fysiek als digitaal is, zo schrijven Van Doorn, Duivestein en Pepping. ‘In een wereld van halve waarheden, filters en gesponsorde inhoud, kan hun expliciete onechtheid een verfrissende verandering zijn.’
Lees het hele artikel @ https://www.parool.nl/kunst-media/opkomst-van-de-virtuele-influencer-de-lijn-tussen-echt-en-nep-raakt-behoorlijk-vervaagd~b244b06b/
Hogeschool Fontys ICT – One Minute Masterclass Echt Nep (December 2021)
De eerste seconden laten zien dat ik geen acteer talent ben, maar de One Minute MasterClass over Echt Nep ging best goed. Denk ik ;p.
De video is gemaakt voor Fontys Hogescholen omdat er krapte op de arbeidsmarkt is. Solide onderwijs is cruciaal voor de verdere ontwikkeling van ICT. Onderwijs in technische knowhow, en ook in de ethische implicaties van onze digitale creaties. Om dit probleem aan te pakken, daagde Fontys Hogeschool ICT mij uit om een masterclass te geven over ons boek Echt Nep.
Ze gaven me 60 seconden… Zie hier het resultaat:
https://careersatfontysict.nl/masterclass/thijs-pepping-over-artificial-intelligence
Recensie Echt Nep @ Dutch Future Society: Echt nep: een handleiding voor een virtuele wereld zoals je die nog niet kende (November 2021)
Erg blij met deze recensie bij Dutch Future Society. Deze club, afgekort DFS, wil het toekomstbewustzijn in Nederland vergroten. Hiermee willen ze bijdragen aan innovatiekracht van bedrijven en organisaties. Door betere manieren te vinden om over de toekomst na te denken hopen ze een betere toekomst te realiseren. Hopelijk draagt ons boek daar aan bij.
De inleiding van de recensie:
In oktober 2021 kwam, het boek Echt Nep van Menno van Doorn, Sander Duivestein & Thijs Pepping uit bij Bot Uitgevers. Het boek, met de ondertitel ‘Spelen met de realiteit in tijden van AI, deepfakes en de metaverse’ gaat over de invloed van digitalisering en in het bijzonder kunstmatige intelligentie op ons realiteitsbesef en de manier waarop wij verhalen vertellen. Echt nep verscheen op het moment dat ook de hype over de metaverse – een nog niet bestaand digitaal netwerk van allerlei virtuele ruimtes waar verhalen vertellen, waarheid en fictie, fantasie en realiteit een plek moeten vinden – losbarstte. Perfecte timing dus.
Lees het hele verhaal @
https://dutchfuturesociety.nl/echt-nep-een-handleiding-voor-een-virtuele-wereld-zoals-je-die-nog-niet-kende/algemeen/
Recensie Echt Nep @ Marketingfacts: ‘Echt nep’ biedt positief verhaal voor de toekomst (November 2021)
Marco Derksen is een bekende naam in de marketingwereld. Hij is een veelgevraagd spreker en is continu bezig met de toekomst en ‘de eeuw van zijn dochters’ zoals hij het zelf zegt. Blij en vereerd dat hij ons boek heeft gelezen en een recensie heeft geschreven. Enkele quotes:
“Persoonlijk heeft het boek mij inzichten gegeven in hoe mijn eigen verhaal over de eeuw van mijn dochters zich verder zou kunnen ontwikkelen en heeft het richting gegeven aan mijn zoektocht naar het nieuwe westen of zoals de auteurs het noemen: het herstelverhaal voor de aanpassing van het economische en maatschappelijke systeem.”
Over het hoofdstuk Narratieve Economie:
“Het was vooral dit deel van het boek dat er een nieuwe wereld voor mij open ging met voorbeelden als het online paardenraceplatform Zed Run, het verhaal van de jonge zwarte astronaut Aku, het Loot-project of het crowdfunding platform MetaFactory. “
En tenslotte:
‘Echt nep’ is een fascinerend boek dat mij nieuwe inzichten heeft gegeven in hoe de eeuw van mijn dochters zich verder zou kunnen ontwikkelen en mij heeft geholpen in mijn zoektocht naar het nieuwe westen. Het positieve toekomstverhaal dat zich richt op een betere wereld. Het zal nog even duren voordat al die nieuwe inzichten zijn verwerkt, maar verwacht daarna een nieuwe blog met daarin de vertaling van deze nieuwe inzichten naar mijn eigen verhaal!”
Lees het hele verhaal @
https://www.marketingfacts.nl/berichten/echt-nep-biedt-positief-verhaal-voor-de-toekomst
Reflectie op Facebook’s Meta @ Nu.nl – Waarom Facebook’s metaverse de toekomst van het internet is (Oktober 2021)
Gepubliceerd @ https://www.nu.nl/289834/video/waarom-facebooks-metaverse-de-toekomst-van-het-internet-is.html
Blijft spannend en leuk een interview; dit keer met Bas Scharwachter van Nu.nl. Aanleiding was de toegenomen aandacht voor de metaverse door Facebook’s naamwisseling. Daar kon ik wel een boekje over open doen ;p.
Talking points waren o.a.:
– Facebook heeft waarschijnlijk drie redenen: 1) distantiëring van negatieve sentiment, 2) bedrijfstechnisch handiger, ala Google / Alphabet, 3) Ze geloven er daadwerkelijk in; 10.000 man (20%) vd werknemers werkt al in Reality Labs van Facebook, miljarden aan investering beloofd.
– Het idee is oud; we groeien al decennia langzaam naar metaverse-achtige omgevingen in plaats van een plotselinge overgang.
– Fortnite, Roblox, Decentraland, OpenSea, Bored Ape Yacht Club, Coinbase, NVIDIA’s Omniverse, en Digital Twins zijn allemaal bouwblokjes voor de metaverse
– Er is nu weer veel enthousiasme, angst en ridiculisering, maar het zal opnieuw geen hemel of hel worden. Bestaande problemen en kansen zullen wel intenser worden en er komen vele nieuwe bij.
– Dus belangrijk om ons nog bewuster te worden van onze huidige verhouding met technologie: doe eens een digital detox, vraag je regelmatig af welke app en welk gedrag je goede energie en inspiratie geeft en welke alle energie wegzuigt.
– En dan heb ik nog niet eens over de machtsverhoudingen en regulering. Facebook Files? You ain’t seen nothing yet. Een ding lijkt vast te staan: Zuckerberg’s metaverse zal zuigen.
– Big Tech wordt alleen maar bigger. Gisteren, na het interview, sloot de markt met Microsoft als meest waardevolle bedrijf ter wereld. Het streef Apple voorbij met €2.15 biljoen… (NL BBP 2020: €800 miljard)
Zoals het gaat zijn er slecht een paar seconden gebruikt in het filmpje hieronder, maar het was een leuk gesprek en smaakt naar meer!
Recensie Echt Nep @ Adformatie: ‘De vierde mediarevolutie’: je eigen realiteit creëren in de metaverse (Oktober 2021)
“Drie ervaren onderzoekers publiceren een aanstekelijk boek over geautomatiseerde manipulatie en creatie in de metaverse.” Dat klinkt goed toch? 😀
Lees de hele recensie @
https://www.adformatie.nl/digital-transformation-tech/je-eigen-realiteit-creeren-de-metaverse
ICT Magazine – De CIO als realiteitsmanager (September 2021)
gepubliceerd @
https://www.ictmagazine.nl/achter-het-nieuws/de-cio-als-realiteitsmanager/
Is het echt of nep?
Hoe vanzelfsprekend is het straks nog dat er ware gezichten verschijnen tijdens een videovergadering? De nieuwe deepfake-tool DeepFaceLive waarmee je in Teams, Zoom en Twitch realtime gezichten verandert, zorgde onlangs voor veel ophef. Opnieuw een bewijs dat het steeds makkelijker wordt om met de inzet van technologie de realiteit te manipuleren.
Op sociale media als Snapchat, TikTok en Instagram is het al de normaalste zaak van de wereld om Hollywood-waardige effecten te gebruiken. Dat lijkt voor veel IT-managers nu misschien nog een ver-van-mijn-bed-show. Maar er komt een tijd dat CIO’s een keuze moeten maken: of er komt een deepfake detector of die technologie wordt juist geïntegreerd als dienst binnen de bestaande Teams omgeving. Kortom, realiteitsethiek wordt een nieuwe verantwoordelijkheid op het bordje van de IT-manager.
echt versus nep
De nieuwe DeepFaceLive technologie werkt met vooraf geladen of geuploade ‘facesets’. De app draait uitsluitend als een Windows 10-toepassing en vereist een krachtige computer die de meeste professionals nu nog niet gebruiken. Het algemene oordeel op internet fora is dat deepfake-detectors de meeste vervalsingen direct zullen herkennen. Tegelijkertijd hangt dat uiteraard ook af van de uiteindelijke kwaliteit en tweaks van de gebruiker. Een vrolijker gezichtsmanipulatie is Snap Cam, die alle AR-trucjes van Snapchat beschikbaar maakt voor de laptop. Met het downloaden van de app kun je Snap Cam gebruiken als virtuele camera in Teams. Zo hoef je bij een gespeelde ziekmelding niet meer alleen een nepkuchje te laten horen. Je kan ook ‘jouw’ rooddoorlopen ogen laten zien, dankzij de inzet van een virtuele ‘griep-look’. Papieren slingers ophangen om je collega te feliciteren, is ook niet meer nodig, want het opzetten van een virtuele verjaardagsmuts is zo gepiept.
hollywood-to-the-home
Dankzij synthetische media breekt een tijdperk aan waarin creatie van beeld, tekst, geluid en video geen monopolie meer is van de filmindustrie en montagestudio’s. Met behulp van kunstmatige intelligentie kan iedereen creatief aan de slag. Dit ‘Hollywood-to-the-home’ effect zorgt voor toegankelijkheid en daarmee democratisering van creativiteit. Meer dan ooit heeft iedereen de gelegenheid een eigen realiteit te creëren die net zo makkelijk en snel met elkaar te delen is. Zo kan iedereen een Hollywood-studio in huis hebben.
Bestuurder Victor Riparbelli van het digital human bedrijf Synthesia maakt het waar. “Met synthetische media kun je video’s maken zonder camera’s, zonder acteurs, zonder studio’s, zonder filmploegen en zonder postproductie”, vertelt hij. Via een dienst van Synthesia.io geef je aan op welke digital human je een beroep wilt doen. De gekozen digitale persoon spreekt vervolgens een video in conform zelf opgegeven taal, tekst, accenten en intonatie.
metaversum realiteiten
Ondertussen begeeft de jeugd van al geruime tijd in deze virtuele werelden, bijvoorbeeld op Roblox, Fortnite en Minecraft. Zangeres Ariana Grande gaf onlangs nog een groots concert in Fortnite. Terwijl spelers naar haar luisterden, zweefde de zangeres in unieke mini-games door de ruimte en rende ze door een magisch doolhof. Dit zijn allemaal voorboden van het zogeheten Metaversum waar Facebook, Microsoft en Nvidia op dit moment stevig in investeren. Het is de wereld waarin contact niet langer wordt gelegd via platte apps en websites. Het is een permanente 3D virtuele wereld van rijke ervaringen waarin je samen geweldige digitale herinneringen maakt. In zo’n metaversum nemen gebruikers hun eigen identiteit aan met eigen data, kleding, status en andere digitale bezittingen. Het is een vergezicht waarin alles met alles en iedereen verbonden is en de realiteitsbeleving fluïde wordt.
realiteitsethiek
In die toekomst van het metaversum wordt de CIO een realiteitsmanager. Welke realiteit is toegankelijk voor wie? Wat draait waar? Technologiegebruikers maken inmiddels steeds vaker realiteitskeuzes. Bewust of onbewust heeft iedereen nu al eigen ideeën over in hoeverre een foto bewerkt mag worden. Iets meer kleur in een foto is op zich prima. Waarom dan niet direct ook een paar rimpels automatisch weggewerkt? Niemand die het ziet, toch?
Organisaties nemen ook steeds vaker stelling in dit realiteitsdebat. Zo besloot Google eind 2020 om op hun Pixel telefoons de schoonheidsfilters niet meer standaard aan te zetten en neutralere woorden te gebruiken om de manipulaties te omschrijven, Snapchat sloot zich hierbij aan. In het kader van inclusiviteit kondigde levensmiddelen- en beautygigant Unilever aan niet langer excessief digitaal te sleutelen aan producten en de lichamen van modellen.
Het is naïef om te denken dat het innemen van dergelijke ethische standpunten puur vanuit ‘de business’ moet gebeuren. Ook IT moet zich hiermee bemoeien. IT-managers moeten deel uitmaken van de beleidsmakers die aangeven wat de mogelijkheden zijn in nuances, grenzen en speelvelden op het vlak van realiteitsethiek. Zo krijgt de CIO er weer een nieuwe verantwoordelijkheid bij: de rol van realiteitsmanager.
Auteur: Thijs Pepping, trendanalist van het Verkenninginstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti
Algemeen Dagblad – Verschil tussen echt en nep wordt steeds vager (Augustus 2021)
Dankzij de inzet van technologie wordt het steeds makkelijker realiteit te manipuleren.
Niet de plastische chirurg maar schoonheidsfilters zorgen vaker voor grotere lippen, een
smalle taille of een grote spierenbundel. Een simpele app doet wonderen. Volgens Noorse
critici zorgen digitale schoonheidsfilters voor wat zij noemen ‘kroppspress’. Oftewel
lichaamsdruk. 82 procent van de Nederlandse jongeren denkt dat digitale filters een niet-
realistisch schoonheidsideaal geven, zo blijkt uit een onderzoek van 3Vraagt en
Brandpunt. Noorwegen is één van de eerste landen ter wereld dat wetgeving invoert die
influencers en adverteerders verplicht geretoucheerde foto’s te voorzien van een label
waaruit blijkt dat het beeld nep is. Een goede stap in de richting van nieuwe
realiteitsethiek waar Nederland een voorbeeld aan kan nemen.
Nu technologie die huidplooien glad trekt of ogen groter maakt bereikbaar is voor iedereen,
is de Noorse wetgeving actueler dan ooit. De nieuwe wet bepaalt dat advertenties een label
moeten dragen bij het retoucheren van vorm, grootte of huid van een lichaam. Zonder label
bij gemanipuleerde beelden kunnen boetes worden opgelegd of zelfs gevangenisstraffen.
De grote vraag in de discussie over echt versus nep is wat wel of niet ethisch verantwoord is.
Vorig jaar besloot Google schoonheidsfilters niet meer standaard aan te zetten op hun Pixel
telefoons. Beautygigant Unilever sleutelt digitaal niet langer aan fotomodellichamen en het
woord ‘normaal’ verdwijnt van meer dan 200 producten.
‘Normaal’ is namelijk allesbehalve normaal. Het is een normatief begrip dat inkadert bij
normaal en uitkadert als het abnormaal zou zijn. Zo is het volgens Unilever niet langer
normaal natuurlijke kleuring in je haar te hebben. Grijs haar is immers niet abnormaal. Een
blanke huidskleur is niet langer normaal waar een donkere huidskleur ook niet langer
abnormaal is. De bandbreedte waarin consumenten zich ‘mogen’ bevinden, wordt zo steeds
breder.
Realiteit beïnvloeden om dromen te verwezenlijken, is nooit eerder zo makkelijk geweest.
Dit vraagt om extra reflectie. De praktijk is echter weerbarstig. In het geval van de Noorse
wetgeving is niet duidelijk of aanpassingen van verlichting of kleurverzadiging van een foto
geoorloofd zijn. Daarmee ontstaan grijze gebieden. Wat te denken van de invloed op
plastische chirurgie? Zorgt dergelijke wetgeving voor een toename aan medische ingrepen
om het verplichte label te omzeilen? Daarmee zou zelfs een meldingsplicht voor lichamelijke
correcties een overweging moeten zijn. Consumenten gaan zich ook afvragen welke
manipulaties nog wel acceptabel zijn tijdens een videovergadering of in een LinkedIn post.
Noorwegen heeft in ieder geval een moedige stap gezet. Nederland zou moeten volgen om
het bewustzijn over echt versus nep te vergroten. En daarmee de broodnodige
realiteitsethiek te onderstrepen.
Zie ook de krant zelf: https://www.thijspepping.com/verschil-tussen-echt-en-nep-wordt-steeds-vager/
ICT Magazine – Het is niet de vraag óf maar wannéér uw eigen metaversum beschikbaar is (Juni 2021)
Gepubliceerd @ https://www.ictmagazine.nl/achter-het-nieuws/het-is-niet-de-vraag-of-maar-wanneer-uw-eigen-metaversum-beschikbaar-is/
‘The Metaverse’ is hot en happening. Het is de ultieme virtuele wereld die voortbouwt op de ‘digital twin’ van de fysieke omgeving. Een metaversum maakt het mogelijk eindeloos en risicovrij te experimenteren, ervaren en spelen. Op een manier die steeds toegankelijker, werkelijker en goedkoper wordt. Wat wordt het metaversum van uw organisatie?
Digitale tweelingen en simulaties zijn niet nieuw. De kwaliteit van ondersteunende diensten om die te bouwen wel. Toch ontwikkelt de integratie van verschillende simulaties in een groter geheel zich razendsnel. Daarmee komt de bouw van een eigen metaversum steeds dichterbij. Een metaversum van uw organisatie waarin alle werk-, ontwerp-, en productieprocessen geïntegreerd zullen zijn en daarmee dus drastisch gaan veranderen.
voorlopers
Populaire games als Fortnite, Roblox en Minecraft zijn eigenlijk al voorlopers van een allesomvattend metaversum. Steeds vaker is er sprake van connecties tussen games en andere virtuele werelden. Artiesten treden op in Fortnite en in Roblox zijn Gucci-spullen te koop. In Minecraft worden echte omgevingen al dan niet als persiflage perfect nagebootst. Deze fantasievolle, virtuele werelden, waarin gebruikers wonen en nieuwe werelden creëren, zijn een goed begin van een metaversum waarbij er steeds meer interacties zijn tussen ‘echt’ en ‘nep’. Het is dan ook niet vreemd dat Nvidia – het bedrijf dat miljarden dollars per jaar verdient aan het maken van chips voor hyperrealistische videogames – het metaversum als concept oppakt om allerlei nieuwe virtuele werelden te bouwen. Ook Microsoft, IBM en Siemens hebben de wereld van het metaversum omarmd.
nieuwe generatie simulaties
Zo bouwt Nvidia een virtuele digitale tweeling van een BMW-fabriek in Duitsland. Dat helpt de autofabrikant met het virtueel plannen van nieuwe werkprocessen voordat de wijzigingen in hun fysieke fabriek geïmplementeerd worden. Microsoft biedt digital twins as-a-service met Azure Digital Twins. Met deze Internet-of-Things platformen worden digitale modellen van objecten, plaatsen, bedrijfsprocessen of personen gemaakt. Via Microsoft Mesh worden de objecten op een mixed-reality-wijze gemanipuleerd, besproken of ervaren. Ook Siemens laat weten dat veel 2D-simulaties inmiddels ingeruild zijn voor 3D-modellen die de stap naar Augmented en Virtual Reality veel kleiner maken. Op afstand samenwerken aan een nieuw product of proces wordt volgens het technologiebedrijf op die manier veel gemakkelijker. Wie weet gaat deze nieuwe generatie simulaties dan ook voor de lang verwachte doorbraak van XR brillen en headsets zorgen.
Waar modellen tot voor kort vooral een specifieke machine of onderdeel bevatten, gaat het nu steeds vaker om het hele systeem van machines, zelfs inclusief de mensen die ermee werken. In de toekomst begeeft kunstmatige intelligentie zich door het metaversum. Aanpassingen en nieuwe planningsschema’s worden dan automatisch getest en toegepast in de praktijk. Naar verwachting start Siemens over drie jaar met dit staaltje virtuele technologie.
de kaart is niet het terrein
Niet iedereen is enthousiast over de opmars van simulaties. ‘De kaart is niet het terrein’ was eerder al de waarschuwing van filosoof en wetenschapper Alfred Korzybski. Al in 1931 was Korzybski van mening dat veel mensen te vaak modellen en werkelijkheid door elkaar halen. Sinds de komst van de computer krijgt deze waarschuwing opnieuw bijval. Zo citeert technologiesocioloog Sherry Turkle van het Amerikaanse MIT in haar boek Simulation and its discontents (2009) een natuurkundedocent aan de MIT uit de jaren tachtig: “My students know more and more about computer reality, but less and less about the real world. And they no longer even really know about computer reality because simulations have become so complex that people don’t build them anymore. They just buy them and can’t get beneath the surface.”
Inmiddels veertig jaar verder, anno 2021, wordt er meer tijd en energie dan ooit gespendeerd aan simulaties. Ze worden steeds gedetailleerder en allesomvattend. Dankzij inzet via Augmented en Virtual Reality krijgen simulaties steeds meer invloed op beleving en psyche van mensen. Simulaties, digital twins en het metaversum gaan de relatie met de werkelijkheid onherroepelijk veranderen. “Maps created Empire”, zei historicus John B. Harley ooit over het ontstaan van de papieren kaart. Met digital twins als interactieve 3D-kaarten van de werkelijkheid, rijst de vraag: Wat zullen zij creëren?
nep en/of echt
De perfecte computersimulatie zal waarschijnlijk nooit worden gecreëerd. Toch wordt de virtuele wereld steeds vaker het strijdtoneel van eindeloos, risicovrij ontwerpen, experimenteren, verkopen en samenwerken. Spelenderwijs krijgen deze simulaties effect op hoe de werkelijkheid wordt ervaren. Zoals foto’s en video’s ons een andere manier van kijken gaven, biedt het metaversum een nieuwe manier van leven en ervaren. Als tegenhanger voor de verleiding en geldingsdrang van simulaties is het niet verkeerd om ‘De kaart is niet het terrein’ als mantra voor dit decennium in te voeren. Laat het uw kompas zijn in komende discussies, ontwerpsessies en data- analyses. Want hoe gaaf, effectief en productief simulaties ook worden, de belangrijkste vraag blijft wat het oplevert en welke waarde daaraan gehecht wordt. Het metaversum laat op haar eigen wijze zien dat de grens tussen ‘nep’ en ‘echt’ al lang verdwenen is. En het grijze gebied dat daartussen is ontstaan, is tegelijkertijd het speelveld van de IT-manager.
Auteur: Thijs Pepping, trendwatcher van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti.
ICT Magazine – De volgende stap na thuiswerken (April 2021)
Gepubliceerd @ https://www.ictmagazine.nl/achter-het-nieuws/de-volgende-stap-na-thuiswerken/
De vraag hoe werken eruit gaat zien in de toekomst heeft zich het afgelopen jaar op brute wijze beperkt tot de vraag: Wordt thuiswerken de norm? Alle aanpalende gevolgen zoals de rol van het kantoor en andere fysieke flexibele werkplekken staan daarmee uiteraard ook ter discussie.
Nu het einde van het coronatijdperk in zicht lijkt, wordt het hoog tijd om die vragen van voor de pandemie weer op de agenda te zetten. Want het vraagstuk van The Future of Work is voortdurend in ontwikkeling en wordt steeds meer de toekomst van leven. Hoe dan ook, het is in ieder geval veel meer dan de kantoor- of thuiswerkplek.
De toekomst van werkend Nederland ging voor de pandemie voornamelijk over verdergaande automatisering, mensenwerk vervangen door robots, de impact van kunstmatige intelligentie op de dagelijkse operatie en de verhouding tussen mens en machine. Ook die discussie leek zich destijds steeds vaker te beperken tot één hamvraag ‘bestaat mijn baan nog over vijf of tien jaar?’ Na een noodgedwongen hoge dosis ervaring thuiswerken en de daarmee gepaard gaande versnelde digitale transformatie, lijkt het zinvol om het debat over de toekomst van werk weer breder te trekken. Om zo beleid te maken ter voorbereiding van wat komen gaat. De volgende drie perspectieven hebben ongetwijfeld invloed op uw eigen transformatie-agenda.
1) van hybride naar asynchroon
Inmiddels is iedereen het er wel over eens dat een zwart-wit scenario straks niet meer opgaat. Zo spreken de meeste professionals over een ‘hybride’ werkomgeving in plaats van een ‘remote-versus-office’ werkplek. Oprichter Mullenweg van Automattic en WordPress gaat nog een stap verder, gebaseerd op zijn ervaring met werken-op-afstand met 1.170 medewerkers die 93 talen spreken en actief zijn in 75 landen. Zijn sleutelwoord is asynchroon werken. Dat betekent zoiets als ‘ik begin eraan waar en wanneer het mij uitkomt op mijn manier’. Volgens Mullenweg denkt menig manager nu nog teveel in werken binnen of buiten kantoor. Die vraag is niet meer relevant. We moeten nu antwoorden vinden op de vraag hoe het meeste uit de nieuwe mogelijkheden te halen, waarbij overal werken op een manier en tijdstip die medewerkers uitkomt het uitgangspunt is. Dit asynchrone werken gaat bijvoorbeeld over slimme keuzes. Wanneer kies je voor een videocall, een e-mailbericht, een face-to-face ontmoeting of een appje? Bij welk overleg, samenwerking of specifieke opdracht past welk medium of welke plek?
2) employee experience
Het asynchrone werken sluit feilloos aan bij de zogeheten Employee Experience (EX), een van de speerpunten van industrie-analist Forrester Research. Waar Customer Experience onder marketeers gemeengoed is voor een optimale klantervaring, neemt de aandacht voor EX ook steeds verder toe volgens Forrester. Organisaties die hoog scoren op medewerkerservaring komen de coronacrisis beter uit volgens hun onderzoek. Als na de pandemie straks drie keer zoveel mensen overal en altijd zullen werken, is het zaak dat organisaties opnieuw nadenken over hoe die ervaring dan moet zijn. Dat kan gaan over de vrijheid om zelf te kiezen met welke tools je wilt werken. Of zelf kunnen bepalen wat jouw favoriete fysieke werkplek wordt omdat die nu eenmaal veel dichterbij aan te fietsen is. Of het faciliteren van een goed thuiskantoor dat er voor de ene collega anders uitziet dan voor de ander. One size fits all wordt zo echt verleden tijd. Carrièreperspectief, leiderschap, duurzaamheidsaspecten zoals CO2-neutraal werken en een beroep doen op de meest gebruikersvriendelijke technologie dragen bij aan een optimale EX. Volgens Forrester is dat de toekomst waarbij organisaties zich steeds meer ontwikkelen tot platformen voor persoonlijke ontwikkeling en zingeving.
kwantificeerbare waarde
Daarbij past eveneens een gezonde balans tussen controle en vertrouwen. Nu al is er een enorme hoeveelheid statistische toepassingen beschikbaar die de waarde van medewerkers kwantificeren. Veelal gebaseerd op kunstmatige intelligentie. De vraag is hoe leidend die moeten zijn in relatie tot het beleid dat uitgaat van vertrouwen in medewerkers. Op dat vlak moet de managementstijl veranderen van tijd- en inspanningsgedreven medewerkers naar collega’s die worden afgerekend op productiviteit en concreet resultaat van wat medewerkers opleveren. Zo wordt de KPI ‘gespendeerde tijd’ vervangen voor ‘concrete bijdrage aan de beoogde organisatiedoelstellingen’. Daarbij past een coachende en inspirerende in plaats van controlerende manager.
3) bedrijf als mediabedrijf
Een derde belangrijke perspectief, of beter gezegd: les, van het overal en altijd werken wanneer het jou past, is de aanpassing aan het medium. Video en beeld zijn zo’n beetje de belangrijkste media gebleken in veel organisaties. Of het nu ging om de kick-off van het jaar waarbij menig medewerker keek naar een nagebootste tv-uitzending of de vele webinars en andere video-optredens tijdens het coronajaar. De conversaties op LinkedIn groeiden maar liefst 48 procent in het eerste kwartaal van 2021 vergeleken met vorig jaar. Zo kun je eigenlijk stellen dat organisaties mediabedrijven worden. Bedrijven veranderen in professionele uitzendstations en Subject Matter Experts worden ware B2B influencers.
het nieuwe verhaal van werk
Deze drie perspectieven bevestigen de voortdurende herijking van werken. Het kantoor was ooit een metafoor voor een industrieel perspectief op werk. Werknemers werden gezien als producenten die de schoorsteen lieten roken. Nu de toekomst van werken steeds meer vervlochten raakt met de toekomst van leven, is het tijd voor nieuw beleid. In de (nabije) toekomst staat het individu meer dan ooit centraal. Organisaties worden gezien als platforms die individuen helpen met het bereiken van doelen en vooral met het opdoen van zinvolle ervaringen. De grote vraag is hoe u dat gaat faciliteren.
Auteur: Thijs Pepping, trendwatcher van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti.
ICT Magazine – Wat wordt het virtuele gezicht van uw organisatie? (Maart 2021)
Gepubliceerd @ https://www.ictmagazine.nl/achter-het-nieuws/wat-wordt-het-virtuele-gezicht-van-uw-organisatie/
Een honingbij met een Instagram account . Absurd? Niet volgens de 277.000 mensen die bee_nfluencer, ook wel ‘B’ genoemd, volgen. Via Disney-achtige foto’s samen met vlot geschreven verhaaltjes doet het filantropische netwerk Fondation de France een oproep om bijen te redden. B zegt waar het op staat: “The more Instagram-followers I have, the more money I will collect.”
De bij is een van de vele voorbeelden waarbij organisaties, projecten, doelen of bedrijfsafdelingen een gezicht krijgen in de vorm van een virtueel karakter of digitaal mens die je tegen kan komen als influencer, chatbot of digitale collega. Dat vraagt om steeds meer psychologische kennis van IT-managers. Samen met een chatbotfunctie behoort zo’n virtueel karakter als honingbij B tot de nieuwe generatie geautomatiseerde gesprekspartners. Die worden inmiddels ook wel Virtual Humans, Conversational AI of Digital Humans genoemd. Het virtuele gezicht of lichaam is bedoeld om een vertrouwensrelatie met echte mensen te versterken voor een beter gesprek. De klant moet het gevoel hebben dat hij of zij begrepen wordt met of zonder een empathisch algoritme dat echt luistert.
avatars
Chatbots zijn voor veel organisaties inmiddels gemeengoed. De digitale assistente wordt vaak toegevoegd aan websites als uitbreiding op het klantencontact via een callcenter of een informatiemailbox. 80 procent van de klantvragen zijn immers standaardvragen die een slimme chatbot inmiddels prima kan beantwoorden. De digitale assistente helpt ook bij het kwalificeren van bijvoorbeeld potentiële klanten. Daarmee wordt geld bespaard op personeelskosten, zijn organisaties 24×7 beschikbaar en blijven routineklusjes uit handen van medewerkers die veel uitdagender werk op kunnen pakken.
Maar de ene virtuele entiteit is de andere niet. Zo bepalen marketeers de woordkeuze van honingbij B. Bij anderen zorgt kunstmatige intelligentie voor conversatie. Het bedrijf UneeQ heeft inmiddels een indrukwekkend aantal digitale mensen ontwikkeld. Hoofdeconoom Daniel Kant van de Zwitserse bank UBS is met behulp van 120 camera’s volledig gedigitaliseerd. Deze avatar adviseert het bankpersoneel tijdens ontmoetingen met klanten. Verder heeft UneeQ de virtuele verkoopster Kiri gemaakt voor Vodafone en krijgt de BMW 3-serie rijder hulp van digitale Sophie. Ook is Mel, de virtuele conciërge, al actief.
goede hoop
Voor nog geen 900 dollar kun je met een starterspakket van UneeQ aan de slag voor de productie van een kunstmatig persoon. Een meer geavanceerde virtual human kost zo’n 4000 dollar per maand. Met dergelijke prijzen worden digitale personen steeds toegankelijker voor elke willekeurige organisatie.
Naast het uiterlijk speelt het innerlijk van deze kunstmatige mens een cruciale rol. Veel digital humans stellen nu nog teleur. Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk worden vaak omgeven door mysterie om de hype te vergroten. Digitale hoofdeconoom Daniel Kalt van het Zwitserse UBS ziet er bijvoorbeeld heel indrukwekkend uit. Tegelijkertijd blijkt dat zijn antwoorden vooralsnog voornamelijk voorgeprogrammeerd zijn. Daarmee is de kunstmatige Kalt nu nog niet veel meer dan een gelikt geanimeerde ‘Q&A’ chatbot. Toch geeft het neusje van de zalm onder de chatbots goede hoop. Zo beschikt GPT-3, het prestigieuze taalmodel van OpenAI, over maar liefst 175 miljard parameters en een ingeschatte set trainingsdata van zo’n 570 tot 700 GB aan tekst. Dit taalmodel kan teksten genereren die nauwelijks te onderscheiden zijn van het gesproken of geschreven woord van echte mensen. Ook ontwikkelingen binnen het zogeheten affective computing moeten uitkomst bieden. Het meten van intonatie, gezichtsuitdrukking en betere analyses van intentie uit taal, zorgen ervoor dat de mens van vlees en bloed steeds beter begrepen wordt.
steeds echter
Eén van de meest toonaangevende bedrijven op dit gebied is het Nieuw-Zeelandse Soul Machines. Opgericht door Mark Sager, voormalig winnaar van twee Oscars voor de digitale karakters in de films Avatar, King Kong en Spiderman 2. Het bedrijf heeft bijvoorbeeld digitale receptioniste Ava ontwikkeld voor softwarebedrijf Autodesk. Ook de virtuele assistente Amelia van IPSoft reageert al veel beter op de gemoedstoestand en persoonlijkheid van haar levensechte gesprekspartners. Het brein van Amelia is getraind op actuele conversaties met meerdere gesprekspartners die haar uiteenlopende vragen stellen. Haar realistische toon gecombineerd met een relevante gezichtsuitdrukking en het juiste begrip maken de digitale conversatie steeds echter.
oeroude illusie
Op dit moment bungelt een deel van de nieuwe generatie chatbots in de zogenoemde Uncanny Valley: ze proberen een echt mens na te bootsen, maar zijn nog niet realistisch genoeg, waardoor ze vaak een ongemakkelijk gevoel geven. In zo’n geval is het beter weg te blijven van de realiteit. Honingbij B laat zien dat de mens weinig nodig heeft om bewustzijn, intenties en gevoelens te projecteren op een virtueel beestje voor een prettig gevoel. De komende jaren wordt een volgende stap gezet in de oeroude illusie dat levenloze objecten ook op veel sympathie kunnen rekenen. Ondanks het feit dat we dondersgoed weten dat er sprake is van schijninteractie of een eenzijdige relatie. In 1956 schreven Donald Horton en Richard Wohl in hun document ‘Mass Communication and Para-Social Interaction: Observations on Intimacy at a Distance’ al hoe de mens innige relaties kan opbouwen met merken en organisaties zonder dat er sprake is van echt persoonlijk contact.
technologie én psychologie
Deze ontwikkeling vraagt om een nieuwe mix van kennis en expertise die verder gaat dan alleen technologie. Vaardigheden op het vlak van psychologie, marketing en communicatie worden daarbij steeds belangrijker. Welke tone-of-voice, gezicht, timbre van de stem en karakter passen bij uw organisatie, project of doel bij de ontwikkeling van virtual humans? Een flinke opgave die veelal begint met nadenken over het karakter dat aansluit. Of het nu gaat om een digitale collega, virtuele influencer of een geavanceerde chatbot die klanten op weg helpt. In lijn met andere ontwikkelingen zoals de inzet van algoritmes en digitaal thuiswerken vraagt de productie van ‘virtual humans’ hoe dan ook om veel meer psychologische kennis binnen de IT-afdeling.
Auteur: Thijs Pepping, trendanalist van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti.
Algemeen Dagblad – Waarschuw bij digitaal schoonheidsexperiment (Januari 2021)
Gepubliceerd @ https://www.ad.nl/opinie/waarschuw-bij-digitaal-schoonheidsexperiment~ab92b321/
OPINIE | Schoonheidsexperimenten via apps als Instagram, TikTok of Snapchat leiden tot stoornissen, stellen trendanalisten Sander Duivestein en Thijs Pepping van Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie van IT-dienstverlener Sogeti . Gebruik waarschuwingen, zoals bij pakjes sigaretten.